Bankanın Dikkat Çeken Araştırması: Mevduat Faizindeki Ayrışma

Bankanın internet sitesinde yer alan “Ekonomi Notları” bölümünde, “Mevduat Büyüklüğüne Göre Faizlerdeki Ayrışmayı Etkileyen Faktörler” konulu bir çalışma kamuoyuyla paylaşıldı.

Yayımlanan çalışmada, bankaların mevduata uyguladıkları faiz oranlarının mevduat büyüklüklerine göre belirgin şekilde farklılaştığı ve küçük miktarlı mevduatlara, büyük miktarlı mevduatlara göre daha düşük faiz oranları uygulandığı vurgulandı.

Yüksek ve düşük miktarlı mevduat faizleri arasındaki farkın enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde arttığı belirtilen çalışmada, mevduat büyüklüğüne göre faiz ayrışmasının boyutunun bankaların büyüklüğüne duyarlı olduğu, likidite durumlarının ise bu ayrışmayı etkileyebileceği ifade edildi. Ayrıca, politika düzenlemelerinin de söz konusu ayrışmayı etkilediği ve özellikle 2022 yılının son çeyreği ve sonrasında faiz farkının artış gösterdiği belirtildi.

Analizde ortaya konulan bir diğer önemli nokta ise mevduat büyüklüğünün faiz oranları üzerindeki etkisidir. Son 10 yıllık dönemde yapılan analizde, yüksek miktarlı mevduatlara uygulanan faiz oranlarının düşük miktarlı mevduatlara göre daha yüksek olduğu gözlemlendi. Bu durum literatürde de bahsedilen, yüksek miktarlı mevduat sahiplerinin finansal bilgi düzeyinin daha yüksek olması, banka risklerini daha iyi yönetmeleri ve faiz oranlarındaki değişimlere daha duyarlı olmaları nedeniyle bu müşterilere daha yüksek faiz verilmesine sebep olduğu kaydedildi.

BANKALARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE ETKİLERİ

Araştırmada, Türkiye’den elde edilen yüksek ve düşük miktarlı mevduat veri setleri kullanılarak yapılan analizler, faiz farkının, enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde arttığına işaret etti.

Bankaların büyüklüğü ve likidite durumlarının da mevduat faizlerindeki farklılaşmada etkili olduğu belirtilen çalışmada, banka spesifik değişkenlerden, mevduat dışı fonlama payı, sermaye yeterlilik rasyosu ve kredi büyümesinin de mevduat faizlerinde dönemsel olarak etkili olduğu ifade edildi. Ayrıca, kur korumalı hesapların mevduattaki payının azalması ve enflasyon beklentilerinin iyileşmesi durumunda faiz farkının azalacağı değerlendirildi.

Sonuç olarak, düşük miktarlı mevduata sahip yatırımcıların yüksek miktarlı mevduata benzer faiz alması, tüketim yerine tasarruf tercihini artırarak enflasyon görünümüne olumlu etki yapabileceği belirtildi.