Muğla halkı için mecliste tarihi karar: Halk kazandı fabrika kaybetti

Muğla Büyükşehir Belediyesi, bugün gerçekleştirilen Şubat Ayı Meclis Toplantısı’nda, Menteşe’nin Bayır Mahallesi ile Yatağan’ın Deştin Mahallesi’nde inşa edilmesi planlanan Entegre Çimento Fabrikası için hazırlanan imar planının iptalini gündeme aldı.

Belediye Başkanı Ahmet Aras’ın sunduğu önerge, meclis üyelerinin oy çokluğu ile kabul edildi. İmar planlarının hukuki eksiklikler, çevresel etkiler gibi sebeplerle iptal edilmesi gerektiği belirtildi.

Çimento fabrikasının çevresel etkilerinin olumsuz olduğu, tarım alanları ve su havzaları üzerinde yaratacağı risklerin ciddi olduğu ifade edildi. Ayrıca, projenin ulaşım planlamasının eksik olduğu ve kamu güvenliğini tehdit ettiği dile getirildi.

Menteşe’nin Bayır Mahallesi ile Yatağan’ın Deştin Mahallesi sınırında inşa edilmesi planlanan Entegre Çimento Fabrikası için hazırlanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı’nın şehircilik ilkesi ve planlama esaslarına uygunluğunun sağlanamadığı gerekçesiyle, söz konusu imar planının iptaline yönelik oy çokluğu ile karar alındı. AKP ve MHP grubu ise oylamaya katılmadı.

Önerge, ilgili üç komisyona gönderildi. Komisyon raporunda, bazı üyelerin itirazına rağmen oy çokluğu ile imar planının iptali uygun bulundu. Meclis’te de karar oy çokluğu ile kabul edilerek, entegre çimento tesisi amaçlı 1/5000 ölçekli nazım imar planı iptal edildi.

Kararın ardından Deştin köylüleri salonda, “Deştin çayı özgür akacak” sloganları attı. Duygusal anlar yaşayan köylüler, CHP Parti Meclisi Üyesi Baran Bozoğlu, Muğla Milletvekilleri Gizem Özcan ile Cumhur Uzun’a ve İl Başkanı Zekican Balcı’ya sarılarak ağladı.

Kültür merkezi önünde Deştin köylüleri ile birlikte açıklama yapan CHP Parti Meclisi Üyesi Baran Bozoğlu, şunları söyledi:

“Bugün burada çok tarihi bir karar alındı. Bu tarihi kararda gerçekten bugüne kadar emek veren herkese ben kişisel olarak çok teşekkür ediyorum. Bugün bu karar sürecinde özellikle Cumhuriyet Halk Partisi’nin değişim sürecinin, bu değişimle beraber gelen yeni belediye başkanlarımızın, belediye meclis üyelerimizin, milletvekillerimizin, yöneticilerimizin, il yöneticilerimizin çok büyük emeği var. Bu kadar baskıya, zorlama ya rağmen bu karar bugün burada alınabildi. Çok açık bir şey söylemek istiyorum size, böyle kritik bir kararın alınması için çok güçlü bir siyasi iradeye ihtiyaç vardır. Bu güçlü siyasi irade vekillerimizin, örgütümüzün, belediye başkanlarımızın, belediye meclis üyelerimizin arkasında olmasa, kolay kolay alınamaz. İşte bu siyasi idareyi de ortaya koyan Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel başkanı Sayın Özgür Özel’dir.”

Deştin Çevre Platformu Sözcüsü Haluk Özsoy ise “Burada bugün çok büyük bir şey oldu. Belediyelerimiz çok zor bir işlem yaptı. Fakat yeni bir mücadele pratiği doğdu. Bugün burada artık biz eminiz ki en az bizim gövdemizi taşın altına koyduğumuz kadar, belediye meclisleri de artık bizim için gövdelerini taşın altına koyacak ve buradan çimentocuların anlaması gereken bir şey var. Bakın orada bütün partiler, ret veren AK Parti bile bunu burada istemediğini belirtti. Burada kimse bu çimento fabrikasını istemiyor. Artık karşımızdakilerin de bu mesajı alıp burada işgalci kuvveti gibi tekrar tekrar denemeyi bırakıp, tası tarağı toplayıp gitmesi gerekiyor” dedi.

NE OLMUŞTU?

Menteşe’ye bağlı Bayır Mahallesi ve Yatağan ilçesindeki Deştin Mahallesi’nin ortak sınırı Tekağaç mevkiinde kurulmak istenen ve 2021 yılında yapımına başlanan entegre çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı, Muğla 2. İdare Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2023 tarihinde iptal edilmişti.

Menteşe Belediyesi de 18 Eylül 2023 tarihinde ÇED olumlu kararının iptalinin ardından fabrikanın inşaatını mühürlemişti. Projeye verilen yapı ruhsatları ise iptal edilmişti.

Şirket, ÇED olumlu kararının iptalini, yürütmesinin durdurulması talebiyle Danıştay’a taşımıştı. Danıştay 4. Dairesi, 9 Kasım 2023 tarihli kararında; yürütmenin durdurulması talebini oy birliğiyle reddetmişti. Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ise ÇED olumlu kararının iptalinin geçerli olduğuna, oybirliğiyle karar vermişti.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise ÇED yönetmeliği 2009/7 genelgesine gerekçe göstererek iptal edilen ÇED için 28 Kasım 2024’te İnceleme-Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılmasına karar verilmişti.

Bu gelişmeler yaşanırken yurttaşlar bir yandan da 1/5000 ve 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planlarının ise Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi, 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarının Menteşe Belediye Meclisi tarafından iptal edilmesini talep etmişti.

Yurttaşlar, 4 Ocak 2024’te de entegre çimento fabrikasının arazisindeki ‘Sanayi Alanı‘ kararının kaldırılması için Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne dilekçe vermişti. Mart 2024’te ise bu kararın iptali için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açmıştı.