Kureyş Mühleti okunuşu, manası ve fazileti
Kureyş, Hz. Peygamberin mensup olduğu kabilenin ismidir. Müddette Kureyş’e Câhiliye devrinde sağlanan ticari kolaylıklardan, güvenlik, zenginlik ...
Seher Alp
6 min read
Kureyş, Hz. Peygamberin mensup olduğu kabilenin ismidir. Müddette Kureyş’e Câhiliye devrinde sağlanan ticari kolaylıklardan, güvenlik, zenginlik vb. imkânlardan bahsedilmekte, bunlardan ötürü büyük Allah’a minnettar olup kulluk etmek gerektiğine dikkat çekilmektedir. Haberimizde Kureyş Müddeti’nin Arapça yazılışını, Türkçe okunuşunu, Türkçe manasını, fazileti ve tefsirini bulabilirsiniz…
Kureyş Mühletinin Arapça ve Türkçe okunuşu
Bismillâhirrahmânirrahîm.
Li îlâfi kurayş.
Îlâfihim rihlete’ş-şitâi ve’s-sayf.
Felya’budû Rabbe hâze’l-beyt.
Ellezî et’amehum min cû’ın ve âmenehum min havf.
Kureyş Mühletinin Türkçe Meali
Mekke devrinde nâzil olmuştur. Dört âyettir. İsmini birinci âyetinde geçen ve bir kabile ismi olan “Kureyş” sözünden almıştır.
Rahmân ve Rahîm Allah’ın adıyla
1. Kureyş (kabilesi, güvenliği sağlanıp sefere) alıştırıldığı (ve diğerleriyle uzlaştırıldığı) için;
2. Kış(ın Yemen) ve yaz(ın Şam) seferine (Allah’ın) kendilerini alıştırdığı (ve diğerleriyle uzlaştırdığı) için;
3. Şu Beyt’in (Kâbe’nin) Rabbine kulluk etsinler.
4. O (Rab) ki onları (Kâbe hürmetine) açlıktan (kurtarıp) doyurmuş, hem de kendilerini dehşetten inanca kavuşturmuştur.
(Allah’a şükrün gereği O’na imandır; iman ise O’na teslimiyettir.)
Kureyş Müddetinin Tefsiri
“Kureyşi, bir ortaya getirip anlaştırdığı için,
Onları ticâret yapmak üzere kış ve yaz seyahatine alıştırdığı, diğerleriyle ısındırıp yakınlaştırdığı için,
Artık onlar da bu Beyt’in Rabbine kulluk etsinler!
Öyle bir Rab ki onları açlıktan kurtarıp doyurmuş ve kaygıdan emin kılmıştır.”
Kureyş, Resûlullah (s.a.s.)’in kabîlesidir. Mekke’de Kur’ân-ı Kerîm’e birinci muhatap olan kimselerdir. Ortalarından Peygamberimiz (s.a.s.) üzere bir insanın çıkmış olması aslında onlar için en büyük bir erdemdir. Resûl-i Ekrem (s.a.s.), “Sen, evvel yakın akrabanı uyar!” (Şuarâ 26/214) âyeti nâzil olunca birinci kere evvel kendi akrabaları olmak üzere bu kabileyi İslâm’a davet etmiştir. Ama bir kısmı iman etmekle birlikte, birçok Efendimiz (a.s.)’ın davetini reddettiler, ona inanmadılar. Hatta sonucu kanlı savaşlara varan çok şiddetli bir çabaya giriştiler. Bu gayret Mekke’nin fethine kadar sürdü.
Mekke’nin fethiyle birlikte Kureyş’in düşmanlığı da büsbütün ortadan kalktı. Bundan itibaren, İslâm’ın dünyaya yayılması için Kureyş daima ön saflarda çaba vermiştir.
İşte Cenâb-ı Hak bu sûreyi indirip, Kureyş’e olan büyük ihsanlarını hatırlatarak, risâletin şimdi birinci vakitlerinde onları şirki terk edip yalnız kendine kulluğa davet etmektedir.
Burada Kureyşe verilen dört büyük nimete dikkat çekilir:
Birincisi; Allah, Kureyşi bir ortaya getirip anlaştırmış, birbirine ülfet ettirip sevdirmiştir. Âyette ا۪يلَافٌ (îlâf) sözü kulanılır. “Îlâf”, “ülfet etmek, ısınmak, alışmak, ünsiyet etmek, uyuşup kaynaşmak, anlaşmak, antlaşmak, ahitleşmek” üzere mânalar taşıyan şümullü bir sözdür. Burada ise “Kureyşi alıştırmak, ısındırmak; Kureyşin birbiriyle yahut diğerleriyle ahidleşmesi, antlaşması, muahedesi, îtilâf etmesi yahut ettirmesi” mânalarını da söz eder. Hakikaten tarihî bilgilerden öğrendiğimize nazaran Kureyş, dedeleri Kilab oğlu Kusay vaktinde Hicaz’ın her yerinde dağınık durumdaydılar.
İlk sefer Kusay onları Mekke’de topladı. Geldiler, Beytullah’ın hizmetini ellerine aldılar. Kusay’a bu hizmetinden ötürü “toplayıcı” lakabı verilmiştir. Bu şahıs Mekke’de bir kent devleti kurmuş, Arabistan’ın her yanından gelen hacılara hizmet için en uygun idareyi tesis etmişti. Bundan ötürü Kureyş, Arap kabileleri ortasında ve her yerde itimat sağlamıştır.
Daha sonra Kâbe’nin de beşerler nezdindeki prestijini kullanarak Kureyş etraf bölge ve ülkelerle münâsebetlerini geliştirmiştir. Etraftaki kabileler ve devletler, kendileriyle olan bu yumuşak, sıcak ve uyumlu alakalarından ötürü Kureyşlilere اَصْحَابُ الإيلَافِ (ashâbu’l-îlâf) yani “ülfet eden, ülfet edilen hoş insanlar” diyorlardı. Cenâb-ı Hak öncelikle onlara bu nimetini hatırlatıyor. Şayet isteseydi onları bir ortaya getirmez, ortalarına fitne fesat girer, kendi ortalarında boğuşurken etrafta hiçbir prestijleri kalmaz ve dünya ile bu ülfet ve mutabakat hâli gerçekleşmezdi.
İkincisi; bilhassa ticaret yapıp geçimlerini sağlamak için onlara kış ve yaz seyahatlerini kolaylaştırmış, onları buna alıştırıp ısındırmıştır. Mekke dağlık ve çöllük bir kentti. Geçimlerini sağlayacak ne ziraat, ne hayvancılık, ne de diğer bir şeye müsaitti.
Özellikle Kâbe’yi yıkmaya gelen Fil ordusunun mûcizevî bir felâkete maruz kalarak Kâbe’yi yıkma teşebbüslerinin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Kureyşlilerin hem etraf kabileler, hem de bu mûcizevî hâdiseyi duyan tüm bölge halkları nezdindeki saygınlıkları yeterlice arttı. Hatta buyruklar, hükümdarlar, sultanlar onlara hürmet gösterir olmuşlardı. Bu sebepledir ki, diğerleri çöllerde haydutların hücumlarına uğrarken, Kureyşliler büyük bir emniyet içinde üstte bahsedilen seferlerini ve ticaretlerini yaparlardı.
Üçüncüsü; onlar aç idi, Allah Teâlâ onları doyurdu. Mekke bir vakitler kuş konmaz kervan geçmez dağlar ortasında suyu, toprağı, bitkisi, ziraati olmayan kurak bir kent iken, Hz. İbrâhim’in duası ve Kâbe’nin hürmeti ile bereketlendi. O dua âyet-i kerîmelerde şöyle bildirilir:
“Rabbimiz! Ben zürriyetimden bir kısmını senin her türlü hürmete lâyık Kutsal Evin’in yanında ekin bitmeyen bir vâdiye yerleştirdim. Rabbimiz, namazı dosdoğru kılsınlar diye bu türlü yaptım. Sen de insanlardan bir kısmının gönlünü onlara yönlendir ve onları çeşitli eserlerle rızıklandır ki sana şükretsinler.” (İbrâhim 14/37)
“Bir de İbrâhim: «Rabbim! Burayı emniyetli bir belde kıl; halkından Allah’a ve âhiret gününe iman edenleri de çeşit çeşit mahsullerle rızıklandır!» diye yalvarmıştı.” (Bakara 2/126)
İbrâhim (a.s.) bu dualarının rahmeti ve Beytullâh’ın hürmeti ile üstte arz edildiği üzere Allah Teâlâ Kureyşi, yaz ve kış ticaret seferlerine alıştırmış, ısındırmış, böylelikle onları, o muhitte natürel olması lazım gelen açlıktan korumuştur.
Dördüncüsü; onlar büyük bir kaygı içinde idiler; Allah onları emniyete kavuşturdu. Bundan da niyet, birinci olarak Fil ashâbının kendilerinden defedilmiş olan kaygısıdır. Bununla birlikte Cenâb-ı Hak Mekke’yi emniyetli bir bölge kılmıştı. Bu bölgeye “Harem” denmekteydi. Mekke’nin ismi اَلْبَلَدُ الأم۪ينُ (el-Beledü’l-Emîn)di. Etraftaki kentler, bölgeler anarşi ve terörle sarsılırken, beşerler haksız yere yakalanıp öldürülürken, malları gasp edilirken Mekke’de Kureyş büyük bir emniyet içinde yaşıyorlardı. Âyet-i kerîmede bu durum şöyle haber verilir:
“Çevrelerindeki beşerler yakalanıp götürülürken ve malları yağma edilirken, yaşadıkları Mekke’yi can ve mal emniyeti bakımından muteber ve kutsal bir Harem bölgesi kıldığımızı görmezler mi? Buna karşın onlar hâla saçma ve temelsiz inançlar peşinde koşarak, Allah’ın nimetlerine karşı nankörlüğe devam mı edecekler?” (Ankebût 29/67)
Cenâb-ı Hak onlara lütfettiği bu büyük nimetlere bir şükür olmak üzere Kureyşi, çok yeterli bildikleri, hürmet ve rahmetinden faydalandıkları Beytullah’ın Rabbi sıfatıyla sadece kendisine kulluğa davet etmektedir. Putperestliği terk edip tevhidi kabule çağırmaktadır.
Peygamber (s.a.s.) ve Kur’an’a itaat davet etmektedir. Onlardan, Beytullâh’a ve Belde-i Emîn’e layık beşerler olabilmeleri için Allah’ın birliğini tanıyarak onun yolunda ve onun buyruklarını yerine getirme uğrunda mücahede etmelerini, O’na layık kul olmaya çalışmalarını, tevhid dini olan İslâm’a kamil iman, sıdk u sadakatle sarılmalarını istemektedir. Çünkü Kureyş müddetinden sonra gelen Maun müddetinde de açıklanacağı üzere, tam bir teslimiyet ve samimiyet içinde yapılmayan, içerisinde merhametsizlik, cimrilik ve gösteriş üzere gerçek imana muhalif manevî hastlıklar barındıran bir kuluk beşere yarardan çok ziyan getirecektir.
